Soms wil je een punt maken. En dan heb je niet altijd je beste dag en maak je dat punt op een klunzige, onsmakelijke en het doel voorbij schietende manier. Dat is wat ik deed door een foto van de Ku Klux Klan te plaatsen op Twitter en leden van het Forum voor Democratie met die lui te vergelijken. Stom, had ik niet moeten doen. Ik hield mij niet aan mijn eigen regels. Waarvoor excuus. Maar wat wilde ik er nou eigenlijk mee bereiken?
Op 24 juli 2011 schreef ik hier een blog met als titel ‘Woorden Doen Ertoe’. Het was kort na de terroristische aanslag van Anders Breivik op jongeren in Noorwegen. Het komt erop neer dat politici best hun woorden zouden mogen wegen voor zij die uiten. Want ook al bedoel je die woorden misschien niet zoals ze door mensen worden geïnterpreteerd, een wijsheid in de communicatie is dat het niet gaat om wat je zegt, maar om wat mensen horen. Politici hebben een bepaalde verantwoordelijkheid. Want als de geschiedenis één ding uitwijst, dan is het dat woorden van enorm belang kunnen zijn.
En nu blijk ik, met dat wijzende vingertje, zelf de ongeschreven regels die met die verantwoordelijkheid komen te hebben overtreden. Stom, stom.
Twitteraar Widtvoet – zelf niet vies van een grap op zijn tijd – voegde mij toe dat ik kennelijk een raar gevoel voor humor heb. Dat is ongetwijfeld het geval. Inderdaad, ik vond het op mijn manier tongue in cheek om dat beeld van KKK-puntmutsen te plaatsen. De terechte #ophef bewijst in ieder geval dat wat ik op een slechte dag misschien geestig vind, door vele anderen anders kan worden opgevat. Waarvoor nogmaals mijn oprechte excuses.
Waarom dan?
“Wat hoopte je nu eigenlijk te bereiken?”, vroeg onderzoeker Peter Kanne mij op Twitter. Dat was voor mij het duidelijke teken dat ik de plank had misgeslagen. Want ik besefte mij dat ik dat beeld zonder verdere context had geplaatst, waardoor het leek alsof ik leden van het Forum voor Democratie één op één met leden van de Ku Klux Klan vergeleek. Dat was – zo moge hoop ik duidelijk zijn – in ieder geval niet de bedoeling.
Wat hoopte ik dan te bereiken?
Ik hoopte te bereiken dat leden van het Forum voor Democratie kritisch staan tegenover hun politiek leider, die zo af en toe – in mijn ogen – heftige dingen pleegt te zeggen waar met een soort schouderophalen aan voorbij wordt gegaan. Woorden doen ertoe, denk ik dan nog steeds, maar het lijkt alsof het gewicht van sommige woorden ons ontgaat. Waarschijnlijk omdat we de historische context niet (meer) herkennen.
Eerlijk gezegd ben ik tegenwoordig vrijwel elke dag weer geschokt door wat sommige politiek leiders of politici zeggen, of menen te kunnen zeggen. Zo was ik oprecht verbaasd over de woorden van Thierry Baudet over ‘homeopatische verdunning’ in de context van immigratie, waardoor – in zijn verklarende woorden in dit radiodebat – Nederland dreigt zijn waarden en vrijheden te verliezen’. Mijn geschoktheid zit hem erin dat termen als ‘verdunning’ in een raciale, etnische en culturele context ook gebruikt werden (en worden) door – ja – de Ku Klux Klan. Dat gedachtengoed is door de KKK in 1915 op papier gezet in het boekje ‘Racial Superiority is America’s Security’.
“You will not replace us!”
Dan kun je argumenteren dat Baudet het vooral heeft over culturele verdunning – de waarden en vrijheden – en dat de KKK het puur over rassenverschillen heeft. Toch gaat dat argument niet op, want naast raciale aspecten over het verdwijnen van het witte ras – een in de VS sterk levende angst onder groepen witte Amerikanen, zie nog maar eens de rassenrellen in Charlottesville, North Carolina van vorig jaar – maakt de KKK wel degelijk ook een punt van het verdwijnen van culturele waarden en tradities als gevolg van de aanwezigheid van zwarte Amerikanen (en tegenwoordig nog wel meer minderheden). De KKK dicht zwarte Amerikanen allerlei foute overtuigingen en vormen van gedrag toe die een bedreiging zouden zijn van de manier van leven zoals de KKK die graag ziet. Ook daarom moet de zwarte Amerikaan weg.
Dus ja. Als een Thierry Baudet termen als ‘homeopathische verdunning’ in de mond neemt en mensen voorhoudt dat tradities en vrijheden bedreigd worden als het gevolg van de komst of aanwezigheid van de Ander – ongeacht wanneer die Ander komt of hier is gekomen – dan spits ik mijn oren. Want dan hoor in ieder geval ik echo’s uit het verleden.
En ik zou graag zien dat leden van partijen ook de oren spitsen, ook die echo horen en vragen: wat bedoelt u daar eigenlijk precies mee? En zichzelf na de uitleg, na discussie en debat afvragen of zij nog wel bij die partij willen horen. En ja, dit geldt heus niet alleen voor het Forum voor Democratie, maar voor alle partijen wanneer hun leidsmannen- en vrouwen iets zeggen dat wel erg schuurt.
Dus, ten overvloede: leden aanzetten tot het stellen van vragen was de gedachte achter het plaatsen van dat beeld. Niet hen vergelijken met de lui op die foto.
Als laatste: als woorden er nog steeds toe doen – en beelden ook – dan zou ik op deze plaats nog een keertje willen verwijzen naar mijn blog van toen. Ik heb na mijn stommiteit mijn blog weer eens herlezen en ik ben weer bij.
PS
Alvast voor de grappenmakers die gaan roepen dat ik deze blog schreef in opdracht van iemand anders: nee dus. Hij is oprecht en eerlijk geschreven vanuit mijzelf en niemand anders.
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.