Vergeet de mythe dat het meerendeel van de PvdA- en VVD-kiezers het ontstaan van een stabiel kabinet belangrijker vindt dan de kleur van dat kabinet. PvdA- en VVD-bestuurders kijken enigszins nerveus al naar 2014, als zowel Europese- als gemeenteraadsverkiezingen gehouden worden. Deze nervositeit zal door Rutte en Samsom moeten worden weggenomen, anders is hun kabinet tot mislukken gedoemd.
De PvdA moet de SP mee kunnen nemen in een nieuw kabinet met VVD. Daar drong PvdA-bestuurder Paul Depla op aan in het TV-programma Buitenhof van 16 september. Logisch. De SP werd groot in de jaren van Paars 1 en 2, toen de PvdA regeerde met rechts.
Want de burgmeester van Heerlen en voormalig wethouder zag het al gebeuren. De PvdA sluit een akkoord met de VVD met daarin tóch marktwerking in de zorg en een snellere verhoging van de AOW-leeftijd. Gefundenes Fressen voor Emile Roemer; in de peilingen rennen binnen twee weken 20 zetels van de PvdA naar de SP. Gevolg: nerveuze mailtjes en belletjes. Druk op de PvdA-ministers en -fractie in de Tweede Kamer om zich linkser te profileren en dus af te zetten tegen de VVD in de coalitie. Ruzie, escalatie. Einde ‘stabiel kabinet’.
Depla’s gesprekspartner en VVD-prominent Pieter Winsemius bagatelliseerde in Buitenhof de noodzaak voor de PvdA om de SP erbij te halen. ‘Dat is jullie probleem, niet het onze’, zei de ex-politicus die in 2014 geen positie te verdedigen heeft.
Maar heel wat Wilders-stemmers zijn overgelopen naar Rutte om Samsom uit het Torentje te houden. Dat Rutte nu wil aanschuiven met Samsom’s partij is voor hen onverteerbaar. Binnen twee weken na het sluiten van compromissen over de hypotheekrenteaftrek en immigratie met de PvdA rennen 15 zetels aan kiezers naar de PVV. Reken maar dat gekozen VVD-bestuurders de pijn zullen willen verdelen door het CDA bij de regering te betrekken. De christendemocraten als buffer die de klappen opvangen; in die positie heeft het CDA sinds 1980 maar al te graag hun coalitiepartners gebracht.
Oude geesten springlevend
Ja, een stabiel kabinet dat eindelijk eens de volle vier jaar uit zit is niet onaardig. Maar als dát voor kiezers het belangrijkste argument was geweest, dan was D66 nu de grootste partij geworden. Het was immers Alexander Pechtold die bij gebrek aan onderscheidende ideeën dit strategische argument tot hoofdboodschap van zijn partij maakte. Maar helaas. “Een stabiel kabinet? Ja graag, maar dan wel een centrum-links / centrum-rechts stabiel kabinet!”, riepen de PvdA- respectievelijk VVD-stemmers in koor toen ze het stemhokje in liepen.
De kwestie voor Rutte en Samsom is niet die van vertrouwen. Ook over de compromissen komt men er wel uit. Nee, de grootste uitdaging voor de heren is dat men elkaars’ achterban gerust stelt. Dat ze rekening houden met elkaars angsten en die wegnemen. Rutte moet accepteren dat de SP aansluit, en Samsom moet accepteren dat het CDA aansluit. Alleen dan zal er rust zijn en een echt stabiel kabinet.
De kans is natuurlijk groot dat de SP met het oog op die sappige 20 PvdA-zetels deelname aan zo’n kabinet zal weigeren en dat het CDA bedankt voor de eer om Wilders’ boksbal te zijn. Dan is voor kiezers in ieder geval duidelijk dat voor de SP en het CDA het partijbelang dus toch belangijker is dan het landsbelang. Niettemin moeten Rutte en Samsom het proberen.
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.