Categorieën
Analyses Voorpagina

PvdA probeert de conversatie te veranderen

light brigade

De PvdA gaat vol in de aanval tegen de PVV van Geert Wilders door diens warme banden met nare andere partijen uit te lichten. Dat doet de PvdA met een speciale website en uitspraken van leidende partijfiguren op social media. Het is een klassieke poging het onderwerp van gesprek te veranderen — iets wat de PvdA wel kan gebruiken met de huidige peilingen.

Wie de lokale gemeenteraadsverkiezingen gevolgd heeft herkent misschien wat de Partij van de Arbeid probeert te doen in deze Europese verkiezingscampagne. Zowel in Rotterdam als in Den Haag probeerde de partij de lokale verkiezingsstrijd te vernauwen tot een tweestrijd tussen PvdA en Leefbaar Rotterdam en PvdA en PVV (in Den Haag).

Op die manier probeer je de campagne tot een referendum-verkiezing te maken: als u wilt voorkomen dat die slechte partij de grootste wordt, stem dan op ons!

Dat heeft meerdere voordelen.

Ten eerste gaat in zo’n tweestrijd de conversatie in de media en het publiek letterlijk over die twee partijen. De andere partijen krijgen in die vertelling (narrative) minder aandacht en worden zelfs gedwongen zich uit te spreken voor of tegen één van de twee partijen. Zie de verkiezingen van 2012 voor een klassiek geval, toen VVD en PvdA een tweestrijd organiseerden en daar beiden duidelijk van profiteerden in de uitslag.

Ten tweede leidt het af van je eigen (misschien niet al te populaire) track record.  Partij 1 roept immers op tot een tegenstem tegen partij 2 door het gesprek te laten gaan over hoe vreselijk partij 2 is, en partij 2 doet uiteraard hetzelfde jegens partij 1.

Gezien de belabberde peilingen voor de PvdA in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen was het niet kwaad bedacht. Maar helaas voor de PvdA, de weerzin onder kiezers tegen delen van het regeringsbeleid van VVD & PvdA bleek te sterk en daarnaast was er een sterk alternatief aanwezig in de vorm van D66.

Daardoor werkte de strategie niet. In Den Haag werd D66 nipt de grootste en verloor de PvdA fors, in Rotterdam won Leefbaar Rotterdam simpelweg de tweestrijd omdat LR de eigen kiezers heel goed wist te mobiliseren waar een deel van de PvdA-achterban thuis bleef of een andere partij stemde vanwege de landelijke track record van de PvdA.

De Anti-PVV
Nu probeert de PvdA het kunstje te herhalen op landelijk niveau door de PVV frontaal aan te vallen. Het doel is op links de anti-PVV banierdrager te zijn, de vlag rond welke iedereen die tegen de PVV is zich verzamelt.

Het is een beproefde tactiek. Toen na 2003 de overlijdensadvertenties voor D66 al werden opgesteld bediende Alexander Pechtold zich ervan en dat heeft toen goed geholpen. Door dag in, dag uit de PVV aan te vallen waar andere partijen dat lieten liggen wist Pechtold D66 tot de anti-Wilderspartij te maken in de ogen van kiezers.

De kans is klein dat de PvdA nu slaagt in de opzet en dat heeft alles te maken met de prioriteiten die kiezers stellen.

Veel PvdA-kiezers stemden in 2012 omwille van twee dingen op de PvdA. Eén: dat de partij de VVD buiten het Torentje zou houden. En twee: tegen forse bezuinigingen in de zorg en de sociale zekerheid. Na de verkiezingen deed de PvdA twee dingen: het zorgde voor een terugkeer van VVD in het Torentje en er kwamen forse bezuinigingen in de zorg en de sociale zekerheid.

Dat zit nogal wat ex-PvdA-kiezers erg dwars. De boosheid daarover is groter dan de wens om de PVV een kopje kleiner te maken. Totdat de PvdA de oorzaken van die boosheid adresseert door bepaalde bezuinigingen en hervormingen terug te draaien en uit het kabinet met de VVD te stappen is er in het hoofd van veel centrumlinkse kiezers weinig ruimte voor andere overwegingen.