Linkse kiezers rekenen hun partijen harder af op geleverde resultaten dan rechtse kiezers en hun rechtse partijen. De reden: linkse kiezers zijn minder vergevingsgezind dan rechtse kiezers, aldus wetenschappelijk onderzoek. Linkse politici moeten dus harder werken dan rechtse om de eigen kiezers tevreden te stellen.
Je hoort de verzuchting vaak van linkse politici: die verduivelde VVD’ers die het toch maar zo makkelijk hebben met hun kiezers…! Hebben ze een moeilijk compromis gesloten, dan is het een paar minuutjes van gefulmineer moeten aanhoren, is het al snel weer aan het bier en de bitterballen, volgt lachend een klap op de schouder en is het door naar de volgende kwestie. Linkse kiezers daarentegen zijn – in ieder geval volgens opeenvolgende PvdA-leiders – enorme zeikerds die niet tevreden te krijgen te zijn.
Het rijtje van linkse (of linksige) partijen die de afgelopen jaren verkiezingen fors hebben verloren na te hebben geregeerd met rechts – dus: hier en daar hebben moeten inleveren op hun principes – is lang. En ze verloren vaak meer dan die rechtse partijen.
Een kleine bloemlezing: de Liberal Democrats in het Verenigd Koninkrijk, die na een coalitie met de Conservatives gedecimeerd werden. De SPD in Duitsland die na regeren met het CDU/CSU zware klappen kreeg. De PvdA die na regeren met de VVD het grootste verlies ooit moest incasseren.
Uit onderzoek blijkt dat de coalitie met de VVD voor PvdA-stemmers uit 2012 één van de redenen was voor het zware verlies voor de sociaaldemocraten, maar niet dé reden. (Voor wie specifiek het verlies van de PvdA in 2017 wil begrijpen is het belangrijk te weten dat het reële stemgewicht van de PvdA al jaren tussen de 12 en 17 zetels schommelt maar de PvdA het gewoon steeds beter wist te doen – tot 2017, dus. Maar in dat licht is de uitkomst van 9 zetels misschien niet zo heel verbazend.)
Volgens wetenschappelijk onderzoek aangehaald in mijn boek Megafoonpolitiek blijkt dat op de achtergrond de mate van vergevingsgezindheid onder de verschillende kiezers een belangrijke rol speelt.
Ons gevoel is leidend
Politicologen en bestuurskundigen van de universiteiten van California-Merced en Arizona verenigden hun krachten met een hersenonderzoeker van de universiteit van Nebraska-Lincoln. Zij kwamen tot de volgende conclusie: linkse kiezers zijn minder bereid te accepteren dat hun linkse leiders inleveren op hun principes en beloftes dan rechtse kiezers en hun rechtse leiders.
Gekeken werd naar wat er in de amygdala gebeurt, het deel van de hersenen waar – even kort door de bocht gezegd – ons gevoel huist.
Testpersonen werden in een fMRI-scanner gelegd om te zien wat er in de hersenen gebeurde als zij werden geconfronteerd met uitspraken en (fictionele) acties door bekende linkse voormannen en -vrouwen voor linkse testpersonen, en rechtse leiders voor rechtse testpersonen.
Booslinks versus Achjarechts
Wat bleek: de gebieden in de hersenen die duidden op afkeer en boosheid werden bij linkse kiezers meer geactiveerd wanneer zij zagen dat linkse leiders afdreven van de linkse paden. Bij rechtse kiezers was de hersenactiviteit in die gebieden minder prominent als zij geconfronteerd werden met beelden van rechtse politieke leiders die inleverden op principe of beloftes.
Daar vallen meerdere conclusies uit te trekken. De belangrijkste voor linkse politici blijkt te zijn: helaas, u moet inderdaad harder werken dan uw rechtse collega’s.
Lees meer over hoe ons gevoel en niet onze ratio ons stuurt in onze keuze voor bepaalde politici of partijen in mijn boek Megafoonpolitiek. Zonder bezorgkosten thuis geleverd als je de code ‘megafoonpolitiek’ gebruikt.
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.