Het blijft vooralsnog verborgen onder het geweld van de campagne, en het CDA houdt het om begrijpelijke redenen liever stil. Maar onderhuids strijden afwisselend de onzekerheid, de twijfel, verzwegen defaitisme en een stille paniek om de hoofdrol bij het CDA. De partij heeft inmiddels zwijgend geaccepteerd dat het met Jan Peter Balkenende de verkiezingen gaat verliezen. Maar belangrijker is dat niemand weet wie na 9 juni de partij weer uit het moeras moet trekken. En dat zorgt voor klotsende oksels.
Als het blijft gaan zoals het nu gaat, verliest het CDA de verkiezingen, en niet zo’n klein beetje ook. Dat snapt men bij het CDA zelf dondersgoed, al zal men dat niet toegeven – althans niet nu, en zelfs na de verkiezingen anoniem. Maar angstig kijken CDA’ers in den lande al voorzichtig over hun schouders en verkennen ze het speelveld, op zoek naar de leider die het van Balkenende over moet nemen.
De mogelijkheden zijn beperkt. Het CDA bevindt zich niet alleen qua verkiezingscampagne, maar ook qua leiderschapskwestie in een zogenaamde ‘perfect storm’: alles komt op precies het verkeerde moment bijeen om precies de verkeerde situatie te creëren voor de partij. Camiel Eurlings, de gedoodverfde schoonzoonkandidaat, voelt de behoefte om zijn genen te verspreiden en neemt afscheid, al is het maar tijdelijk. Gerd Leers, hoewel populair beneden de rivieren, verdeelt de partij en valt af. Herman Wijffels moet er niet aan denken en Jack de Vries, sowieso al gezien als een ‘B-kandidaat’, ook al omdat hij de rol van partijleider niet voor zichzelf ziet weggelegd, verbrandde zijn schepen achter zich toen hij voor Melissa koos.
Ab Klink kan het niet, partijleidertje spelen. Daarvoor is hij te eigengereid en te eigenzinnig, zo klinkt het, en bovendien is hij niet zo van de ‘politiek met een kleine p’. Maxime Verhagen – ach, Maxime komt niet eens im Frage in CDA-kringen. Hij sleept de factor ‘onbetrouwbaar’ als een aangeboren gezwel achter zich aan. Maxime aanwijzen als partijleider zou een noodgreep zijn, zo zou het ook uitgelegd worden, en de volgende verkiezingen zou het CDA verliezen.
Jan Kees de Jager valt ook af. Hoewel aimabel geldt hij als een lichtgewicht, prima materiaal voor een staatssecretariaat maar het (demissionair) ministerschap gaat hem nu bij tijd en wijle al boven het hoofd. Hij drijft vooral op zijn goed ingevoerde staf bij het ministerie van Financiën. Maar aan zijn horizon ziet hij nu een klein politiek vlekje op zich afkomen, dat na 9 juni een sloopkogel zal blijken te zijn met in grote witte letters de woorden ‘RAPPORT SCHELTEMA’ erop. Naar verluidt staan er zaken in dat rapport (waarvan een concept-versie al binnen het ministerie van Financiën zou circuleren) die het ’t politieke leven van De Jager zeer moeilijk zouden gaan maken.
Dat het rapport wordt achtergehouden om groot gedonder voor de demissionaire CDA-minister te voorkomen, zo vlak voor de verkiezingen, staat voor ingewijden – waaronder ook enkelen die geacht worden (delen van) de inhoud te kennen – buiten kijf. De Tweede Kamer heeft deze verhalen inmiddels ook vernomen. Kamerleden bewegen daarom nu hemel en aarde om het rapport vóór 9 juni openbaar te krijgen.
L’histoire…
Met angst en beven kijken CDA’ers uit naar een herhaling van de Tocht door de Woestijn van 1994-2002, toen het CDA leiderloos was en het bij de kiezer geen poot aan de grond kreeg tegen het zittende Paarse kabinet. Er was geen noodzaak om CDA te stemmen, de behoudende kiezer kon immers terecht bij de VVD van Frits Bolkestein, de linksige CDA’er bij de vaderlijke Wim ‘keine Experimente!’ Kok. Het CDA als visionair alternatief miste. Een duivelse alliantie met Pim Fortuyn bleek noodzakelijk om de partij weer in het centrum van de macht te manoeuvreren.
Zeker is dat het CDA na 9 juni niet verder wil met Jan Peter Balkenende. Dat kan ook niet; de partij ging eigenlijk met tegenzin akkoord met zijn lijsttrekkerschap, want de vroege val van het kabinet trok voor de tweede keer sinds 2006 een streep door een goed geregisseerde leiderschapswissel.
Het CDA staat roerige tijden te wachten, vol van introspectie, navelstaarderij, zoeken en leiderschapsoorlogen. Voor een zo goed mogelijke overgangsperiode zou het daarom goed zijn als de partij tóch deelneemt aan een kabinet, zij het als onderliggende partij. De oppositierol snapt de machtspartij eenvoudig niet.
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.
6 reacties op “Koningsdrama bij het CDA”
Ondanks alle tegenstrijdige opvattingen die PvdA en CDA openlijk ventileerden ging Balkenende in zijn laatste kabinetsperiode maar door. Het pluche plakte en alles was beter dan verkiezingen. Alles was beter dan een overdonderend succes van de PVV dat toen onvermijdelijk leek. Het CDA heeft zich zodoende ruim een jaar kunnen voorbereiden op verkiezingen die, vroeger of later, onafwendbaar zouden zijn. Er was ruimschoots de tijd om allerlei scenario’s uit te werken en zich optimaal voor te bereiden op de toekomst. En desondanks is het CDA, toen de PvdA de stekker eruit trok, vrijwel onmiddellijk achter Balkenende en zijn ongeleide blinde hond De Vries gaan staan. Ongeclausuleerd, zodat de kroonprinsen de kuierlatten namen en het CDA achterbleef in de handen van de regenteske zondagschoolfrik die ons net iets te vaak de les heeft gelezen over waarden en normen; die de splinter in het oog van de burger helder en luidkeels wist te benoemen, maar de balk in het oog van zijn vertrouweling stilzwijgend voor diens eigen verantwoordelijkheid hield.
In deze megacrisis is het ontzettend onverstandig om een premier niet te handhaven, die de nationale en internationale pappenheimers al kent en hoofd inmiddels als dossierkast. Die bovendien internationaal geaccepteerd en vertrouwd wordt breed. Als exportland niet onbelangrijk.
Wanneer hoor je dat?
Hij heeft, na storm rondom 2002, leiding moeten geven aan zeer moeizame kabinetten. Dat hoor je slechts af en toe bij al het bashen.
Voortdurend alom, incl. media, 4 gevallen kabinetten noemen i.p.v. 3 gevallen kabinetten. Armoede onder journalistiek en stemmingmakerij. Kijk naar fora. Het wordt nagepraat met een air van deskundigheid.
Oneerlijke weergave dus.
Geen enkele andere premier had de val van die kabinetten kunnen voorkomen. Het was ook niet op initiatief van CDA.
Dat is de eerlijke weergave.
Alle toekomstige premiers zullen door lastiger coalitieomstandigheden geconfronteerd worden met niet uitzitten van 4 jaar. Dat is de eerlijke weergave!
Teveel negativiteit voor wat typerende kenmerken, die meer in rol lijsttrekker worden gecompenseerd dan in de serieuze jas, die hij aantrekt als premier.
Anti-PJB gezinden zien dat niet of buiten dat uit.
CDA heeft in deze combinatie, tot pal voor de crisis, een hoog betuttelgehalte gehad onder invloed van CU. Teveel invloed ook van die kant op CDA aangaande ethische kwestie. De hele opstart MET PvdA erg zwak met die 100 dagen het land in. Als je dat nodig hebt, ben je ongeschikt voor de funkties.
Velen kwamen uit de Kamer tenslotte.
Het opschuiven en manoeuvres rondom de hete hangijzers tussen coalitiepartners komt daar ook nog eens bij. Met ontslag van Bos en ploeg is die schaduw alleen op CDA blijven hangen, dus op de premier!
Wie praat over die werkelijkheid?
Een geweldig tactische electorale zet van Bos met Cohen al paraat.
Veel verwijten aan CDA dat bestuur Balkenende na val kabinet voordroeg. Nauwelijks richting PvdA. Wanneer hoor je wat over die werkelijkheid?
De PvdA liep er met die 100 dagen het land in, ook volop bij.
Die valt in en megacrisistijd bewondering ten deel voor de stekker eruit trekken en bewerkstelligen daarmee dat Balkende kop van jut is voor alles wat een slecht imago heeft opgelopen als gehele kabinet.
Wat goed ging claimt de PvdA wel weer graag.
Wanneer hoor je die werkelijkheid?
De premier heeft niet de bemoeizucht tegenover eigen ministers als Bos. De premier lijkt mij iemand van de grote lijnen en prioriteiten. Was goed internationaal bezig, maar teveel onzichtbaar als persoon en lijsttrekker voor aanhang en aspirant kiezers. De belangrijkste ministers veel armslag en ook over die betuttelzaken.
Tegenstanders en media vergroten herhalend en grotesk, naast de vallende kabinetten in 8 jaar, een heel acceptabele reactie uit van JPB uit een debat met Bos in 2006.
Als iemand om de pot heen draait wordt die in de Kamer ook daarop in allerlei bewoordingen aangesproken. Als lijsttrekker Balkenende dan stelt “u draait en zegt de waarheid niet”, is dat Bos zwartmaken.
Om de pot heendraaien is niet hetzelfde als liegen, wat de vertaling steeds is van Balkenendes verwijt jegens Bos. De politiek doet niet anders dan eigen welkome punten te benadrukken en de minder welkome te negeren. Wanneer hoor je die werkelijkheid.
De leugen regeert zoals de Koningin al zei.
De overdreven focus op bepaalde zaken is een zorgwekkende illustratie hoe e.e.a. in dit land toegaat. Dan krijgt Wilders verwijten te polariseren en aanzien politiek aan te tasten. Een handige zondebok voor eigen armoedig gedrag binnen politiek en randverschijnselen ervan.
Er is sprake van moedwillige karaktermoord op Balkenende. Iets wat hij zelf als een van de zeldzame politieke uitzonderingen NIET deed tegenover Fortuyn. Net als Fortuyn zal Balkenende, die met hem opgekomen is en met diens analyse van de politiek en samenleving eens was, door toekomstige meer objectieve politieke historici, de waardering krijgen die hen toekomt.
als je tegen de stroom ingaat en niet als andere lijsttrekkers meedoet iemand in kwaad daglicht te stellen, ben je fatsoenlijk. Wanneer hoor je die werkelijkheid?
Het is maar de vraag of de kwaliteit van geroepenen tot het ambt niet achteruit holt. Wie wil met de juiste kwalificaties in die slangenkuil en met al die gifslangen daarbuiten een succesvolle carriere onderbreken? Die dienstbaarheid zit wel bij mensen van wat stevig Christelijke huize. Die stralen betrouwbaarheid ook uit. Dat maakt hen nu aantrekkelijker om op te kiezen. Een merkwaardige ontwikkeling in een ontzuilde samenleving!
Een onevenredige invloed vanuit religie op een overgrote, grotendeels passieve meerderheid. Verweesd, verwend en verruwd en zoekende. Een aanzienlijk deel daarvan hopend op opkomst juiste opvolger van Fortuyn.
Dat is het grote geluk van oude(re) politiek momenteel.
Beter was dat de oude(re) politiek een democatrisch verbond sloot t.a.v. het grote negeren aangaande nog forse voortgang en omvang immigratie en integratie via asiel en partners van elders en de opduwing onderaf van steeds grotere problemen bij inkomengroepen die veel beroep (moeten) doen op sociale vangnetten. Cijfers worden verzwegen over immigratie en integratiekosten. De effekten van de opduwing onderaf daarvan en verschraling voor mensen onderop in het algemeen, eveneens! Het gevoel van vervreemding voor velen nog niet eens meegerekend.
Geen inbreng in de verhoudingen qua budgetten. Aan alles zit hier een kostenplaatje binnen zorg. Daar mag de mens wel aan kosten worden verbonden. Niet aan de (sterksten daarvan) mens, die hier uit alle windstreken waar diep menselijke ellende plaatsvindt, naartoe komt.
Naar slechts enkele nog welvarende landen in Europa. Kunnen Griekenland, Spanje, Portugal en Italie dat nog aan?
Hoelang nog die paar anderen, waaronder Nederland?
De macht, die men in huidige structuur een premier en lijsttrekker toebedeelt, wordt schromelijk overdreven. Intern weet men dat wel.
Je hebt alleen als lijsttrekker rust in de tent bij goede peilingen. Men blijft gevangen in partijcultuur. Men blijft hangen in partijbelang. Een handjevol verdeelde aktieve partijleden bepalen de koers in dit landje, tot vroeger of wat later op zijn Grieks, de wal het schip moet keren. Politiek bedrijven is een relatief kortdurende job.
Tenzij een nieuwe Fortuyn langskomt, met buitengewoon goede randvoorwaarden, gaat alles door, of er nooit 2002 was. Of dat we tegen die onvermijdelijke wal, wat vroeger of later, opbotsen.
Fortuynisme is Pragmatiek, Integriteit en Menselijke maat in dienst van algemeen belang. Wat ik een gemiste kans vindt voor CDA is dat men die moed niet had en heeft. Balkenende zelf wel denk ik. Is dynamischer dan de partij zelf, met nog sterk CU-gehalte daarbinnen.
Dat democratisch verbond op terrein van immigratie, integratie en ook wat dat tweede echt inhoudt, zou boven politieke spelletjes moeten worden verheven. Ons land kan veel verscheidenheid hebben, maar een aantal (universele) waarden, de taal en breed gevoeld en toegepast burgerschap moet de gezamenlijke ondergrond worden.
Zo niet dan blijft dit een gefragmenteerde samenleving, met als er niks verandert een religie, die zelfs boven de cultuurbepalende religie een monopoly positie heeft dit overal uit te kunnen dragen en uitzonderingsmaatregelen de wet hier vloeibaar in die richting moeten maken. Niet nodig voor andere nieuwe religies hier! Hoe komt dat toch? Een splitsing daarmee steeds sterker ontstaat tussen Nederlandse Moslims en niet-Moslims en de weerstand t.a.v. uitzonderingsmaatregelen ook meer zal gaan groeien. De val van kabinet en crisis leidt even af. Het tweede grote negeren van huidige politiek. Autochtoon en allochtoon zakt weg vroeger of later.
Geen democratisch verbond op dit terrein.
Huidige CDA begint er zeker niet aan. Te veel invloed daarbinnen van zuilentijdperk minnende leden en kiezers, waardoor splitsing van Moslims en niet-Moslims in dit land ook mede bevorderd wordt. De Chr. orthodoxie biedt ruim baan voor die binnen de Islam. Dat is binnen de 3 Christelijke partijen een groot negeren van verantwoordelijkheid en geheel niet in belang van de toekomst van dit land, waar men meent pal voor te staan. Dat zou een vooralsnog onmogelijk democratisch verbond vergen, zodat dit ook boven politiek steekspel uitgetild wordt binnen de 3 Christelijke partijen.
Ter aanvulling
Universele waarden. Die zitten verankerd eigenlijk in de Nederlandse wetten. Autochtonen voelen op zijn minst nog wel de verhoudingen daarvan aan.
Dit ligt moeilijk voor deel nieuwkomers, die neigen te shoppen naar wat uitkomt.
Waarden die nooit opgeofferd mogen worden in een beschaafd land aan de grillige bewegingen van een democratie zijn:
Geen uitsluiting of bevoordeling op grond van kenmerken waarmee men geboren is, of de omgeving waarin.
Daar staat of valt een beschaving mee. Ook de ruimte voor minderheden.
Zodra een minderheid of meerderheid buiten die universele kaders wil treden in naam van een onderdeel van de wet, is voor kwaadwillende anderen de baan vrij dat ook te doen, hetgeen heden en verleden voortdurend bewijst!
Dus kan ieder individu of collectief heel ver gaan in wat die zou willen, maat tot die universele kaders in de dagelijkse praktijk.
Wie die code breekt riskeert de beschaving!
In een van de kleinste en overbevolkste landen in de wereld werken gescheiden samenlevingen niet. Nederland of Europese landen zijn geen Amerika, Canada of Australie. Iedereen die daar naartoe getrokken is, behoort niet tot de oorspronkelijke bevolking. Daar zit ook het grote verschil met de landen in West Europa, die ook nog sociale vangnetten kennen op veel hoger niveau. Een hogere drempel ook voor snelle integratie.
een prachtig staaltje cda-verkiezingspropaganda van ms, maar feit ligt dat de mensen balkenende wel verantwoordelijk houden voor de val van zijn kabinetten.
wijzen naar de omstandigheden en ‘les autres’ is nu een paar keer goed afgelopen voor het cda, en nu ziet het er naar uit dat het mis gaat. en het is misgegaan de nacht na de val van zijn laatste kabinet, toen het cda-bestuur binnen een paar uur balkenende weer tot lijsttrekker uitriep.
een van de grootste blunders in de cda-geschiedenis.
persoonlijk hoop ik dat balkenende snel het terrein verlaat. hij is gewoon niet goed genoeg en on-ver-ge-lijk-baar met lubbers en kok.
@Paul
Het CDA bestuur heeft Balkenende gevraagd. Balkenende moest dat even thuis overlegen. Heeft toen ja gezegd en bestuur heeft heel normaal voordracht aan leden gedaan. Gewoon gebruik bij alle democratische partijen.
U sneert zo heel objectief over deze procedure, maar over het feit dat Cohen al in de coulissen stond, toen Bos de stekker eruit trok hoor ik u even niet.
Ik vind dat Balkenende zeer onterecht de media tegen zich had en daardoor ook op grote achterstand stond in die plotselinge verkiezingskermis.
Zo kan de mediacratie Cohen in de peilingen omhoogstuwen en zo is het Rutte. Het is maar hoe de pet staat. De oppositie zet succesvol een anti-Balkenende toon in de markt. Oppervlakkige media neemt het over en dan door de voortdurende herhaling van enkele zaken ontstaat een negatief beeld. Vervolgens kijken velen daarna weer scherper naar wat uiterlijke kenmerken.
Zo raar, dat over een vak als politicus over houdbaarheidsdatum wordt gesproken, maar over bepaalde enkele duur betaalde sportjournalisten, of gastheren bij praatprogramma’s niet.
Had het CDA zelf maar helft van de energie van Balkenende.
De premier heb ik zeer hoog zitten.
U en vele anderen zijn zo negatief gefocust op vertrek Balkenende, dat men niet eens realiseert dat we gaan stemmen op volgend vallend kabinet met heel veel tijdverlies met formatie etc. en dat in deze crisisperiode.
Sinds 1945 hebben maar 7 kabinetten de rit uitgezeten en Balkenende moest na 2002 in extreme rammelende kabinetten funktioneren.
Ik zie geen betere premier nu, als deze bevlogen, hardwerkende ervaren premier. Zonder 2 partijenkabinet blijven we in ditzelfde patroon.
De thuisblijvende kiezers KUNNEN nog uitkomst bieden.
Kom op mensen, geef Nederland stabiliteit en stem op JPB met VVD meerderheid!
(WAS DE KEUZE VAN FORTUYN IN 2002, TOEN HIJ NOG NIET HOOG IN DE PEILINGEN STOND)
Beste MS,
Je vergeet dat (een deel van) het CDA in 2006 Balkenende wilde dumpen na de desastreus verlopen gemeenteraadsverkiezingen van maart in dat jaar. De val van Balkenende-II maakte dat onmogelijk.
Het valt dus wel mee met die pais en vree in de partij.