De Majesteit is het gedoe rond de formatie zat. Ze wil nu dat er een solide kabinet komt. De VVD, het CDA en de PVV hebben aangegeven toch weer door te willen gaan met elkaar, maar helaas: PVV-leider Geert Wilders liet tijdens het informateursdebat van dinsdag 7 september weten dat hij nog geen zekerheid heeft over de stabiliteit van de CDA-fractie. De koningin wil dat stukje onzekerheid nu definitief van tafel hebben. Als het Rutte ditmaal niet lukt om te leveren, is het wat de koningin betreft over en moeten er andere regeervarianten aan bod komen.
Dat is in het kort wat ’tusseninformateur’ Herman Tjeenk Willink zei in een uitleg over zijn opdracht tijdens een persconferentie, woensdag 8 september. De koningin wil zekerheid en ze laat er geen gras over groeien, ook niet over de hekel die ze klaarblijkelijk heeft gekregen aan Geert Wilders. Die zei immers in juli nog dat Herman Tjeenk Willink nooit meer informateur zou mogen worden.
In zijn verklaring zei Tjeenk Willink dat de koningin wil “een grote mate van zekerheid” wil hebben dat het minderheidskabinet van VVD en CDA, met gedoogsteun van de PVV, een stabiel kabinet zal zijn. Alleen de toezegging van Mark Rutte, Maxime Verhagen en Geert Wilders dat zij zo’n stabiel kabinet kunnen leveren is op zichzelf niet genoeg. Zelfs een uitonderhandeld regeerakkoord is waarschijnlijk niet genoeg.
De reden voor de twijfel bij de koningin heeft Geert Wilders zelf gegeven tijdens het informateursdebat met oud-informateur Ivo Opstelten. Wilders gaf aan toch weer gedoogsteun te willen geven aan het minderheidskabinet, omdat CDA-dissident Ab Klink de dag ervoor de CDA-fractie had verlaten. Maar na het vertrek van Klink bleven er nog twee dissidenten over: Kathleen Ferrier en Ad Koppejan. Als die twee fractieleden hun bezwaren tegen een coalitie met steun van de PVV blijven houden, ontbeert het minderheidskabint de meerderheid van 76 zetels.
Desgevraagd gaf Wilders tijdens het debat toe nog steeds twijfels te hebben over de loyaliteit van Ferrier en Koppejan aan het minderheidskabinet. Nadere gesprekken met CDA-leider Verhagen zouden die twijfels weg moeten nemen, legde hij uit. Wilders benadrukte ook meerdere keren dat nog bezien moest worden of de onderhandelingen een resultaat opleveren waar hij mee kan leven.
Hoe klein ook, er is dus een kans dat het weer mis gaat tussen VVD, CDA en PVV. Wilders deed de voorzet en de koningin kopte hem in door Tjeenk Willink het veld in te sturen met een voor de partijen bijna onmogelijke opdracht: het bieden van zekerheid dat het minderheidskabinet een stabiel kabinet wordt.
Onmogelijk, omdat van Ferrier en Koppejan niet verlangd kan worden dat zij bijvoorbeeld een verklaring ondertekenen waarin zij hun loyaliteit aan het kabinet bevestigen. Dat is ongrondwettelijk. En zolang Ferrier en Koppejan met hun bezwaren lid van de fractie blijven, kan Verhagen die zekerheid simpelweg niet geven.
Iets anders is de “vruchtbare samenwerking met de Staten-Generaal”. Het CDA, de PVV en de VVD hebben in de Eerste Kamer geen meerderheid. De Statenverkiezingen zijn pas in de lente van 2011. Er is een grote kans dat de drie partijen ook dan geen meerderheid zullen behalen. Even afhankelijk van hoe zwaar die eis tot “vruchtbare samenwerking” is, bestaat serieus de mogelijkheid dat de koningin deze zwakke plek aanwendt om te oordelen dat er geen “grote mate van zekerheid” is dat het minderheidskabinet stabiel kan zijn.
De komende dagen gaat Tjeenk Willink weer in gesprek met de fractievoorzitters. VVD, CDA en PVV zullen tijdens die gesprekken de rijen sluiten, met als onvermijdelijke conclusie van de informatieronde dat die drie partijen toch weer rond de tafel gaan, met mogelijk informateur Ivo Opstelten aan het hoofd. Maar de opdracht van de nieuwe informateur is nu wel uitgebreid met een welhaast onmogelijke opdracht.
Voor Rutte is dit nu zijn laatste kunstje geworden. Mislukt ook deze poging om een kabinet te vormen, dan zou de koningin wel eens kunnen besluiten dat iemand anders moet gaan proberen een coalitie te vormen. Job Cohen, bijvoorbeeld.
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.
7 reacties op “Koningin stelt extra eisen aan Rutte”
De poll is denk ik een correcte weergave van je groep. Dit is lekker scoren voor de achterban.
Alhoewel je analyse misschien best scherp is wat betreft de zekerheid, moet wel op worden gemerkt dat PvdA en D’66 nu ook niet bepaalt de meest stabiele partners zijn geweest in het verleden. Een dergelijke zekerheid kan wellicht uberhaupt niet worden geboden en daarom ook niet worden gevraagd.
Zoals Femke laatst aanhaalde is het bovendien in strijd met de Grondwet om een bindende afspraak wat dit betreft te maken. Een kamerlid kan immers een besluit maken zonder last of ruggespraak.
De laatste alinea is ronduit rellerig opgesteld en hieruit blijkt sterk jouw persoonlijke voorkeur.
Grappig, al die aannames. ‘Assumption is the mother of all fuck-ups’. Kende je die al?
Ik begrijp dat het stuk niet voldoet aan hoe jij wilt dat de wereld eruit ziet. Dus probeer je in je comment dit blog in een bepaalde hoek te duwen vanwege de uitslag van een poll, teneinde de neutraliteit van het hele blog te beschadigen. Ik schrijf niet voor een ‘achterban’, maar altijd wat ik vind.
Dus: nee. Het is geen voorkeur, maar gewoon zoals het zal zijn. De VVD heeft 31 zetels, de PvdA 30. Dus ligt het in de rede dat als de leider van de grootste partij het bij de koningin verbruid heeft, de leider van de qua grootte tweede partij de kans krijgt om het te proberen.
Mijn toon in mijn stuk is daarnaast niet ‘rellerig’. Het valt sowieso op dat je in je comment wel erg veel insinueert en conclusies trekt die nergens op gebaseerd zijn. Dat past niet erg bij iemand die zich een liberaal in hart en nieren noemt.
Een echte liberaal gaat de wereld namelijk met open ogen tegemoet, stelt vragen en weegt de antwoorden voordat hij conclusies trekt.
Wat de koningin wel of niet kan eisen is staatsrechterlijk niet echt duidelijk. Juist het formatieproces barst van de staatsrechterlijke gaten. Voorgaande reageerders die menen dat de rol van HRM beperkt is, maken een inschattingsfout. Juist tijdens het formatieproces heeft de Koningin de meeste invloed.
De [in]formateur dient bijvoorbeeld regelmatig verslag uit te brengen bij de koningin. Daar heeft zij een stuurmoment. Ook de aanstelling van de formateur is zij vrij in.
Democratisch gezien zal zij altijd de wens volgen die brede steun geniet. Maar dat ontbreekt nu juist. Door de opstelling van met name Rutte, die allerlei varianten hard afserveert en zodoende verdeeldheid creeert, biedt Rutte HRM de mogelijkheid om harder te sturen. En dat is precies wat nu gebeurd.
Rutte had zich aan de spelregels moeten houden. Door zijn lompe gedrag heeft hij juist deuren opengezet, die normaal gesproken dichtblijven.
Beste Thomas,
Je vooringenomenheid is nu al legendarisch op dit blog. Ik stel voor dat je wat Prozac neemt voordat je op je toetsenbord je volgende tirade begint te rammen.
De koningin eist wel degelijk, en doet dat via haar informateur. Dan mag jij zelfingenomen roepen dat het de informateur is die eisen stelt. Prima. Maar dan staar jij je blind op procedures. Toch is het de koningin die de informateur instrueert.
Je hebt overigens wel een punt waar het gaat om de informateur die ná Tjeenk Willink weer met CDA, VVD en PVV gaat overleggen. Ivo Opstelten zou ik eigenlijk niet kiezen als informateur, want die is voorzitter van de VVD en hij wil dus erg graag dat deze formatie slaagt. Tegelijkertijd is hij ook degene die oordeelt over de slagingskansen.
Dan ligt een zweem van belangenverstrengeling op de loer. Het is dus een idee dat de volgende informateur een neutraler persoon is.
Verder kun je slecht lezen. Dat komt waarschijnlijk door de snelheid waarmee je je conclusies wilt trekken. Ik wijs in mijn stuk juist op de onmogelijkheid van het vragen van meer zekerheid. Ik schrijf letterlijk: “Onmogelijk, omdat van Ferrier en Koppejan niet verlangd kan worden dat zij bijvoorbeeld een verklaring ondertekenen waarin zij hun loyaliteit aan het kabinet bevestigen. Dat is ongrondwettelijk.”
Ik zie niet in hoe ik daarin afwijk van wat jij debiteert.
Bovendien: wat h.groen hierboven zegt.
Tja. Kijk, als jij niet weet hoe het werkt in Den Haag, onthoud je dan van commentaar, zou ik zeggen. Things are not always what they seem.
Ik schrijf wat ik vind, ja. Net als jij. Het is mij inmiddels wel duidelijk vanuit welke hoek de wind waait bij jou. Maar het verschil tussen jou en mij is: ik zit hier niet vanuit welke politieke invalshoek dan ook te schrijven.
Thomas,
Je zou duidelijk niet eens suggestieve taal herkennen als het recht voor je neus stond.
Je insinueert en suggereert van alles op basis van aannames, die niet eens gestoeld zijn op ervaring maar op wat een politica twittert. Daar spreek ik je op aan, en vervolgens zwak je dat af tot “het is een mening”. Lafaard.
Hier is mijn analyse over jouw: ik ben het zat. Je valt mijn ‘digitale huis’ binnen en begint op hoge toon te insinueren en allerhande verdachtmakingen te spuien. Doe je dat bij iedereen? Hebben jouw ouders je nooit elementaire fatsoensnormen geleerd?
Klaarblijkelijk niet. Hoe dan ook, ik vind het niet gepast. En debatwedstrijdjes bewaar je maar voor je vrinden bij de debatingclub.
Dit is mijn site en daar mag ik bepalen welk gedrag ik accepteer, en welk gedrag niet. Dit duidelijk niet.
Wederom spamcomment van Thomas verwijderd.