Wie de uitzending van ‘Tegenlicht’ op 1 oktober (Nederland 2) ziet, loopt als het goed is de koude rillingen over de rug. Het is een pijnlijke documentaire, die hoog-opgeleide, voornamelijk Turkse Nederlanders laat praten over waarom zij Nederland verlaten hebben. Jonge, vrolijke mensen die perfect Nederlands spreken en met een reeks diploma’s aan de muur en die tot enkele jaren geleden terug nooit op straat gezien werden als een ‘Turk’. Maar sinds 2 a 3 jaar, dus sinds Rita Verdonk en Geert Wilders begonnen met tekeer gaan, voelen zij zich ontheemd. Nederlanders die spontaan tegen hen gaan schelden op straat, politieagenten die racistische taal uitslaan en zelfs een vrouw van Turkse afkomst molesteren… Het was verschrikkelijk om te zien. Maar zijn het Verdonk en Wilders c.s. wel die zorgen voor een breed gedragen polarisatie? Of is er meer aan de hand?
Eerst een constatering. Veel Nederlanders zijn ontstellend dom. Veel Nederlanders hebben verleerd – of hebben gewoon nooit geleerd – hoe voor zichzelf te denken, en nemen alles wat Rita Verdonk, Geert Wilders en de Telegraaf roepen als zoete koek voor waarheid aan. Bericht na artikel na nieuwsuitzending over gassies met bruine ogen, petjes, zwarte krulletjes en (nep-)leren jacks doen veel Nederlanders al snel vermoeden dat iederéén met bruine ogen en zwarte krulletjes ‘fout’ is. En daar begaan niet de Wilders- en Verdonk-adepten en de trouwe Telegraaf-lezers fouten, maar de overheid, en de politici die die overheid maken.
Fout 1. Wat in al die berichtgeving over “Marokkaans tuig” en hun misdaden en de reactie van Wilders daarop verloren gaat, is de isolatie van dat tuig. Een duidelijk benoemen van dat tuig en het aanbrengen van een duidelijke scheiding tussen hen – het tuig – en de rest van de mensen in Nederland, die toevallig donker haar en donkere ogen hebben. Want dat wordt steeds weer op zijn beloop gelaten. De dames & heren politici, zowel in Den Haag als lokaal, roepen iets over dat tuig en laten de discussie dan op zijn beloop. Niemand die de scheiding aanbrengt, met als gevolg dat een keurige Nederlandse jongen van Turkse afkomst afgebekt wordt door een oud dametje – en dat terwijl de jongen alleen maar aanbood om de zware boodschappentas van het oude dametje te dragen.
Dat die kleine groep etters die het verpesten voor de rest overigens inderdaad ’tuig’ zijn, moge duidelijk zijn. Dezer dagen merk ik er in mijn Amsterdamse wijk alles van. Ik woon nu bijna 2 jaar in die wijk en waarschijnlijk hing de groep etters al die tijd ergens anders rond want ik had nooit ergens last van, en kon dus ook steeds tegen mensen zeggen dat het met die overlast “enorm meevalt” in de Diamantbuurt. Welnu, te vroeg gejuigd; waar die groep etters eerst ook hing om daar overlast te bezorgen, ze zijn er waarschijnlijk weggejaagd en nu zijn ze terug. Gevolg: een groep van ongeveer 20 jochies van tussen de 14 en 17 jaar die de hele namiddag en avond in dezelfde straten rondhangt en vechtsport-technieken botviert op fietsen, bomen, auto’s en alles wat verder nog kapot kan.
En dat tuig weet verdomd goed hoe ver het kan gaan. Onlangs nog maakte ik zelf mee hoe iemand van hooguit 17 jaar op een hangplek een college ‘Rechten en Plichten’ stond te geven, waarbij vooral de nadruk op de rechten van de 14- en 15-jarige toehoorders lag. “Nee man, de pliesie mag je helemaal niet aanraken man,” en *splet*, daar lag een dikke fluim op de grond. Enkele toehoorders deden de stoere doch smerige habit snel na. Vervolgens vertelde de jongen in detail wat je zo allemaal kunt flikken bij “die smeris” zonder dat “die pliesie” je iets mag doen. De jochies hingen aan zijn lippen, sommigen stelden zelfs vragen. De Straatschool was in sessie en ik vrees dat die 14- en 15-jarige jochies vooral in mijn buurt wonen, want ik herkende enkelen van hen. Nog niet zo lang geleden fietsten ze in de zomer lachend de ijscoman achterna, die hier iedere zomer zijn Italiaanse ijsjes aan de man komt brengen met zijn busje, maar nu hebben ze vlassig snorhaar en de baard in de keel en lopen ze elkaar uit te dagen en vuile rottigheid uit te halen.
Maar goed, Fout 2 en die ligt geheel en al bij de dames & heren politici in Den Haag, en dan met name de Tweede Kamer. Verzoek: houd eens op met het ruim baan geven aan die Wilders! Door hem steeds maar weer geen strobreed in de weg te leggen en vooral op het hart te drukken dat hij zich vooral dient te beperken tot crimineel tuig, krijgt hij steeds weer de ruimte om alles en iedereen dat zwarte krulletjes en bruine ogen heeft en toevallig moslim is, totaal en compleet zwart te maken. Wilders’ naam werd door de meeste geïnterviewden in de Tegenlicht-uitzending genoemd als dé politicus die het voor hen allemaal verpest. Voorts worden die mensen ook nog eens in een onmogelijke spagaat gebracht. Enerzijds eisen politici als Wilders dat moslims feitelijk hun geloof afleggen door de Koran te willen verbieden – dus duwt Wilders de moslims met één hand van zich af – en zegt hij tegelijkertijd dat goed opgeleide, goed ‘aangepaste allochtonen’ hier kunnen blijven. Dat is een onmogelijke dubbel-eis. Als Wilders vandaag zou eisen dat alle hindustanen per direct hun geloof afleggen, zouden die dezelfde reactie hebben: hoe kun je je geloof afleggen omdat iemand dat eist?
Politici in Den Haag durven Wilders niet aan te pakken, angstig als zij zijn om kiezers van zich te vervreemden. Maar wat zij zich niet realiseren is dat zolang zij Wilders’ politieke ruimte niet duidelijk afbakenen, hij door kan gaan met het over één kam scheren van alles en iedereen dat zwarte krulletjes en bruine ogen heeft. Benoem ook Wilders, stel duidelijk ’tot hier, en niet verder’.
Eén van de geïnterviewden in Tegenlicht zei dat ze dacht terecht te komen in een tolerant, fatsoenlijk en modern land. Dat valt dus enorm tegen, en ze vertrekt weer. Ik zat bijna met tranen in mijn ogen te kijken; zó ver hebben we het dus laten komen door het tuig niet duidelijk af te bakenen zodat veel mensen die groep nu met compleet verschillende groepen identificeren – waar Wilders dankbaar gebruik van maakt. Ooit was ik trots op dit land, met zijn rijkheid door verscheidenheid. Dat wil ik graag weer terug, en let wel: die smet op het Neerlandse blazoen is NIET veroorzaakt door mensen met zwarte krulletjes en bruine ogen, maar door een groepje etters met petjes en een nog kleiner groepje met grote baarden, op wie wij – angstig als we zijn – verkeerd reageren.
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.