Het wordt tijd dat politieke partijen de waarheid gaan vertellen over het Europese project. Dat ze duidelijk aangeven welk Europa ze voor ogen hebben, waar de grenzen van de Europese Unie liggen — in alle opzichten. Dat ze uitleggen waarom ze tientallen jaren lang achter gesloten deuren het Europa bouwden zoals het er nu bij ligt. En dat ze beloven dat de uitslag van de aankomende Europese verkiezingen er ook in Nederland toe doet.
“Young or old, populist parties speak to an electorate which Dominique Reynié, an academic at Sciences-Po in Paris, sees as “existentially destabilisedâ€: confused and anxious about what they belong to, where their country is heading, and whether their leaders can do anything about it. Most of these parties deny vigorously that in giving these anxieties voice they are merely acting as outlets for protest votes. But protest is nevertheless their theme. “We want our country back,†demands UKIP’s leader, Nigel Farage. “Less Europe, more Holland,†says Mr Wilders”  — The Economist, 2/01/2014
In de geciteerde paragraaf uit The Economist van deze week zit de uitdaging voor politieke partijen die willen voorkomen dat uitdagers als de PVV, het Front National, de Lega Nord en UK Independence Party en dergelijke grote winnaars worden in mei van dit jaar.
De eurocrisis heeft pijnlijk blootgelegd waar het in Europa echt om gaat: ikke, ikke, ikke, en de rest kan stikken. Week in week uit overlegden vertegenwoordigers van de lidstaten in nachtenlange vergaderingen over maar één kwestie: hoe zorg ik dat de shit van de ander mij geen geld kost?Â
Het behoeft geen betoog dat dit regelmatig een onsmakelijk beeld oplevert van staats-hoofden die in weeïge toespraakjes de mond vol hebben van het geweldige Europa, maar die elkaar vervolgens in nachtelijke bijeenkomsten de tent uitvechten.
Je zou als toeschouwer het idee kunnen krijgen dat het maar een visieloos, kijvend zootje is. Geen wonder dat het in The Economist aangehaalde electoraat verward en zenuwachtig is en weinig vertrouwen heeft in de leiders.
Sirenes
Tussen al het gekibbel door klinkt intussen het kraakheldere ‘Tegen!’ van Geert Wilders, Marine le Pen, Nigel Farage, Jimmie Akesson (Zweden Democraten) en anderen.
Dat is hun eenvoudige boodschap: minder Europese Unie. Ze verkopen het idee dat de EU een anonieme dictatuur is, een bureaucratische moloch die oprechte zorgen van mensen opzij schuift en voort dendert op de ingeslagen onverlichte weg naar… Ja, waar naartoe eigenlijk?
Daarmee hebben deze partijen een makkelijk te behapstukken, simpel te begrijpen ‘Nee’-boodschap. Zoals eerder geschreven: een boodschap geknipt voor een referendum-verkiezing.
Eerlijkheid
Als de andere partijen niet met een goed onderbouwde, even eenvoudig te behapstukken routekaart komen, met daarin een simpele uitleg over waar het volgens hen heen moet met Europa, dreigt voor hen fors verlies tijdens de Europese verkiezingen. Het waren immers deze partijen die decennia lang de Europese Unie bouwden zoals we die nu kennen, en waar nu zo veel weerstand tegen is.
Maar die boodschap kan niet worden verteld zonder ook verantwoording af te leggen voor het recente verleden. Waarom zijn de keuzes gemaakt zoals ze gemaakt zijn? Waarom lijkt het voor het standpunt in Brussel weinig uit te maken wat voor regering er in Den Haag huist — of is dat schijn? Zo ja, hoe dan? Waar is de Europese Unie naartoe onderweg, wat is het huidige einddoel? Hoe moet het anders, hoe kan het anders en wat kan een delegatie in het Europees Parlement daaraan veranderen?
En in hoeverre zijn de regeringspartijen bereid voor het afgesproken Europa-beleid gevolg te geven aan de uitslag van de Europese verkiezingen? De Europese verkiezingsprogramma’s van de VVD en de PvdA verschillen nogal. Wordt het na 22 mei business as usual of beloven de partijen zich iets aan te trekken van de uitslag?
Het kan veel verschil maken in het belang dat mensen hechten aan de verkiezingen.
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.