Het CDA is Balkenende zat

|“Flauwekul.” Daarmee deed premier Jan-Peter Balkenende speculatie over een snel vertrek naar een topfunctie binnen de EU af. Vele CDA’ers zuchtten, maar niet bepaald van verlichting. Want voor velen van hen is Balkenende   wat hij in de vroege zomer van 2006 ook was: een blok aan het been. Het CDA staat weer laag in de peilingen, de kritiek op de partijleider neemt onder vriend en vijand toe, en zelf vertoont hij steeds meer prima donna-gedrag. Dat belooft weinig goeds voor de gemeenteraads- verkiezingen. CDA’ers morren; Balkenende moet zijn partijleiderschap zo snel mogelijk neerleggen.

|Balkenende vertoont symptomen van de ‘Barrosoziekte’, een aandoening die mensen met macht op een gegeven ogenblik treft. Van José Manuel Barroso, de zouist herkozen voorzitter van de Europese Commissie, is bekend dat hij een ego heeft waar Lodewijk de 14e van zou blozen. Mensen moeten voor hem knipmessen, rennen en simpelweg altijd doen wat hij wil – ook al is zijn wens onmogelijk. Wie het niet lukt, rest minachting en een vroeg einde aan de carriere.

Zo ver is het bij Balkenende nog niet. Maar hij vertoont al wel symptomen. ‘Balkenende is met zijn hoofd al in Brussel’, schreef een krant over het desastreuze optreden van de premier tijdens de Algemene Beschouwingen. Het is erger. Balkenende is met zijn hoofd vooral in de wolken. De Aarde is hem steeds meer worst. Debatteren met het Nederlandse parlement is hem eigenlijk al te min.

Het geknipmes dat een Franse president in zijn paleis ten deel valt, de égards waarmee de Amerikaanse president behandeld wordt, het flitsen van camera’s wanneer Barroso komt voorrijden, dat lijkt Balkenende ook wel wat.

Tegenwoordig mag Balkenende aanschuiven bij de G20-bijeenkomsten. Door dit soort dingen gaat hij alleen nog maar meer op wolken lopen. Zijn staf loopt dezer dagen op eieren.

En dat heeft consequenties. Want dit zou sowieso zijn laatste termijn zijn als CDA-premier. In 2011 moet iemand het stokje van hem overnemen. Volgens geruchten gaat de opvolgingsstrijd na de gemeenteraadverkiezingen van volgend jaar loos. Balkenende is na de gemeenteraadverkiezingen hoe dan ook verlost van de electorale druk. Hij hoeft niet meer, kan zich laven aan de hors d’oeuvres bij de internationale bijeenkomsten en het die kneuterige boertjes bij het CDA vooral zelf laten uitzoeken.

“Het zal me jeuken”, je hóórde het hem bijna denken tijdens de Algemene Beschouwingen met de Tweede Kamer. Hij had simpelweg weinig moeite genomen de dossiers te leren kennen, en moest tot veler verrassing gesouffleerd worden door Piet Hein Donner. Net als in de begindagen van Balkenende’s premierschap.

Het topkader in zijn partij ziet het met lede ogen aan. Een dik half jaar voor de gemeenteraadverkiezingen staat hun premier, de partijleider, te stuntelen in Vak K en maakt zich er, daarnaar gevraagd tijdens een persconferentie, vervolgens makkelijk vanaf met een dooddoener. “Ik was niet in vorm”, verklaarde Balkenende zijn optreden.

Dat klopt niet. Balkenende had gewoon niet de moeite genomen zichzelf te informeren. Als je naast premier ook al jaren voorzitter bent van het Innovatieplatform en je kunt desgevraagd niet eens de vijf meest innoverende economieën opnoemen, dan is dat een teken van ongeïnteresseerdheid.

En die desinteresse irriteert. Lokt aanvallen uit. Daarvan getuigt de aanval van Bos op Balkenende. De premier is afwezig, concentreert zich op andere zaken. Hij leidt niet. Wouter Bos pakt die ruimte om zich te profileren, al is naar verluidt ook zijn tijd als partijleider op.

Het topkader van het CDA staat de vroege zomer van 2006 nog goed bij. Toen stond de PvdA bij de gemeenteraadverkiezingen op 60 virtuele zetels, en het CDA zwaar op verlies. Met nieuwe verkiezingen in aantocht ontstond binnen de CDA-gelederen een revolte. Balkenende en zijn secondant, Jack de Vries, moesten weg. De opvolging zou in gang gezet worden. Maar toen viel het kabinet vroegtijdig dankzij het opstappen van D66, en voor de noodzakelijke transitieperiode was opeens geen tijd meer. De rest is geschiedenis. Dankzij een handige, vuile campagne en amateurisme aan de kant van de PvdA hield het CDA het hoofd boven water. Balkenende werd weer premier. Het CDA-kader vergaf, maar vergat niet.

Het CDA is inmiddels terug bij af en het oude zeer steekt de kop weer op. Onder Balkenende staat het CDA wederom op verlies in de peilingen en nieuwe verliezen tijdens de gemeenteraadverkiezingen zijn zo goed als zeker. Toch is voor veel CDA’ers één ding zeker: tot de gemeenteraadverkiezingen zal Balkenende partijleider blijven. Dan mag hij de smet van het verlies met zich meetorsen en kan zijn opvolger met een schone lei de verkiezingen van 2011 in gaan. Als het hem lukt eerder een functie te krijgen in het buitenland, als hij een ‘Van de Campje‘ doet, zal daar geen traan om gelaten worden.

Tot die tijd wordt de toevallige premier Balkenende knarsetandend getolereerd. Meer niet.

Kaj

Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.