Categorieën
Analyses Verkiezingen Voorpagina

De metamorfose van Geert Wilders

Geert Wilders is begonnen met schuiven. In het zicht van de verkiezingen past de ras-opportunist zijn strategie aan: hij laat zijn hangbruggen richting CDA- en VVD-stemmers opzichtig zaken door zichzelf meer salonfähig te maken. Aan de andere kant haalt hij de hangbruggen richting het CDA en de VVD zelf juist op. Daarmee geeft hij uitvoering aan een strategie die eerder uitlekte dankzij de infiltratie van zijn PVV door een journaliste van HP/DeTijd.

Zij beschreef in een van haar artikelen in HP/DeTijd hoe een PVV’er tegen haar zei dat de partij voorlopig nog wel in de oppositie zou blijven. Want concessies doen aan andere partijen tijdens formatieonderhandelingen, dat leidt alleen maar tot teleurstellingen bij kiezers, en dus verliezen.

Wilders vond de reportages van de infiltrante in het tijdschrift afschuwelijk, en beweerde dat er maar weinig van waar was. Maar met zijn strategiewijziging, die nog geen 48 uur na de val van het kabinet Balkenende-IV kwam, bewijst hij dat de journaliste het verhaal goed had opgeschreven.

De verschuiving van Wilders is is voor hem logisch. De voorman van de PVV, bekend om zijn keiharde uitspraken jegens moslims, immigranten en islam zelf, weet dat de maximale rek er wel uit is onder mensen die normaal niet naar de stembus gaan. Die vormen een substantieel deel van zijn electoraat. Daarnaast ziet hij al maanden weinig beweging bij de SP, een andere partij waar hij kiezers van trekt.

Tegelijkertijd drijven kiezers – voornamelijk VVD’ers – stukje bij beetje van hem af en dobberen terug richting de VVD, wijzen peilingen uit. Deze kiezers, ook een substantieel deel, zijn vooral op zoek naar een rechtse houwdegen die korte metten maakt met draaideurcriminelen en bontkraagjes. Maar het zit hen niet lekker dat Wilders een complete religieuze groep – moslims  – over een kam scheert.

Dat weet Wilders al een tijdje, maar zolang er geen verkiezingen aan zaten te komen vond hij het niet nodig om een toontje lager te gaan zingen. Daarin speelden de gemeenteraadsverkiezingen ook een rol; zijn partij doet mee in Den Haag en Almere. Dat hij partijen heeft in die stad kan hem weinig schelen; het belangrijkste was voor hem dat hij zich maar hoefde te focussen op twee plaatsen in Nederland, zodat hij daar al zijn energie op kwijt kon. Een grote winst zou een mooie prelude zijn geweest in de opmaat van de landelijke verkiezingen, die normaliter in 2011 zouden hebben plaatsgevonden. De overwinningen in Den Haag en Almere zouden de media al die maanden hebben gedomineerd.

Nu echter het kabinet gevallen is, moet hij eerder schakelen. Hij weet dat andere partijen hem als een wig zullen gebruiken om de rechtse partijen te verdelen. Linkse partijen en D66 zullen constant het CDA en de VVD aanvallen op hun vermeende bereidheid om met de PVV een kabinet te vormen. Die partijen zouden keer op keer beginnen over Wilders’ mening aangaande islam, en daarmee kiezers terug jagen naar het CDA en de VVD.

Met zijn mildere opstelling jegens islam en immigranten hoopt Wilders minder abject te worden in de ogen van CDA’ers en VVD’ers.

Tegelijkertijd is het niet de bedoeling dat hij straks in een regeringsformatie betrokken wordt. Dat wil hij niet, zoals een PVV-Kamerlid al uitlegde aan de HP/DeTijd-journaliste. Want Wilders wil straks, misschien als enige rechtse partij, aan de zijlijn blijven terwijl CDA, VVD en een derde partij in een kabinet zitten. En zo verder groeien, tot misschien wel meer dan 40 zetels. Met zulke zetelaantallen kan je onderhandelingen over een regeerakkoord domineren – en je kunt er premier mee worden, zijn ultieme droom.

En hoe voorkomt hij dat hij straks toch door CDA en VVD aan de onderhandelingstafel uitgenodigd wordt? Door nu al te roepen dat hij een verhoging van de AOW-leeftijd naasr 67 jaar niet zal accepteren. Maar juist het CDA en de VVD zijn daar sterke voorstanders van. Hij hoeft niet zo nodig te regeren met het CDA en de VVD, maar hij wil wel graag hun kiezers.

Voor linkse partijen en D66 zal dit weinig problemen opleveren. Maar voor het CDA en de VVD is Wilders’ metamorfose tot een ‘redelijke rechtse houwdegen’  niet gewoon gevaarlijk, nee: het zal voor die partijen nog moeilijker worden om te voorkomen dat hun kiezers naar hem overstappen.

Overigens: ja, ik noem Wilders een ras-opportunist (no pun intended). Dat mag ik, vind ik, als je dit tot je neemt.