Het CDA heeft sinds de verkiezingen van 9 juni leden verloren vanwege de commotie rond de CDA-fractie in de Tweede Kamer, en de op handen zijnde samenwerking met de PVV. Tegelijkertijd blijft de SP in rap tempo leden kwijtraken na enkele jaren van stevige stijgingen, wint Groenlinks veel leden en heroverden de PvdA en de VVD eerder verloren terrein.
Dat blijkt uit een rondgang langs politieke partijen. Gevraagd werd of het aantal leden sinds de verkiezingen van 9 juni, en alles wat sindsdien gebeurd is, netto is toe- of afgenomen. Gewoonlijk nemen de ledenaantallen van partijen toe rond verkiezingstijd, dankzij de vele media-aandacht en de wens van kiezers om in het heetst van de strijd actief te worden voor de partij van hun keuze.
Het CDA is sinds de verkiezingen netto leden kwijtgeraakt, waar alle andere benaderde partijen juist kiezers wonnen. Sinds de Tweede Kamerverkiezingen van dit jaar meldden zich 757 nieuwe leden bij de christendemocraten, terwijl 999 mensen hun lidmaatschap opzegden, zegt een CDA-woordvoerder. Een netto verlies van 242 leden dus, al is het redelijk verwaarloosbaar op een totaal van 67,592 (peildatum: 1 januari 2010, bron: Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen).
Hoewel de aantallen dus klein zijn, is volgens de woordvoerder het aantal mensen dat om politiek-inhoudelijke redenen opstapt wel hoger dan normaal: 30 procent van de opzeggers zond een bedankbriefje vanwege het interne gedoe rond de dissidente fractieleden in de Tweede Kamer (Ab Klink, Kathleen Ferrier en Ad Koppejan), dan wel de formatieonderhandelingen die het CDA nu voert met de PVV van Geert Wilders. De woordvoerder kon niet aangeven hoe de verhoudingen tussen die twee motivaties zijn.
Normaliter ligt het aantal leden dat bij het CDA opzegt om politieke redenen, gemeten over een heel jaar, tussen de 15 en 20 procent. Een andere belangrijke reden voor het ledenverlies bij de partij, 20 procent, is volgens de woordvoerder overlijden; de partij kent een relatief groot aantal oudere leden.
SP blijft leden lekken
Bij de SP zet het ledenverlies, ingezet in 2009, onverminderd door. De partij telde in het oprichtingsjaar 1992 15,122 leden en bereikte het hoogtepunt in 2007, toen het 50,740 leden rapporteerde. Sindsdien nemen de ledenaantallen af, met een dramatische versnelling in 2009: telde de partij op 1 januari van dat jaar 50,444 leden, exact 12 maanden later was dat 46,507.
Niettemin kreeg de SP er volgens partijsecretaris Hans van Heijningen “enkele honderden leden bij”, tijdens en na de verkiezingen, maar dat heeft de partij netto niet veel geholpen: de SP telt nu ongeveer 45,000 leden, aldus Van Heijningen. Toch zo’n 1500 leden minder dan op 1 januari van dit jaar.
Licht herstel VVD, PvdA
De VVD lijkt te profiteren van enthousiasme over het aankomende kabinet met Mark Rutte aan het hoofd, en het feit dat de partij de verkiezingen won. Volgens een woordvoerder kon de VVD sinds de verkiezingen 1457 nieuwe leden verwelkomen, waardoor de partij nu over “meer dan 38,000 leden” beschikt. (Precieze cijfers waren volgens de woordvoerder nog niet beschikbaar.) Op 1 januari van dit jaar telde de VVD nog 36,371 leden. De partij verloor sinds 2007 veel leden, maar herovert nu dus terrein.
Ook de PvdA heeft er sinds de verkiezingen weer nieuwe leden bij: netto bijna 1200 mensen. De teller staat voor de sociaaldemocraten op 56,208, vergeleken met 54,504 leden op 1 januari van dit jaar. Daarmee lijkt de afkalving van het ledenbestand — de partij had in 2006, het hoogtepunt van de oppositiejaren tegen de kabinetten-Balkenende, 61,913 leden — enigszins gestuit.
Groenlinks wint fors
De echte winnaar is Groenlinks. De laatste heeft sinds 1 januari van dit jaar ongeveer 4500 nieuwe leden mogen inschrijven, stelt een woordvoerder, waarvan ongeveer 1500 rond en na de verkiezingen. Daarmee telt Groenlinks nu ongeveer 25,500 leden, waar het er op 1 januari van dit jaar 20,961 had.
D66 bleek niet in staat de cijfers te kunnen leveren, ondanks herhaalde contacten met diverse partijvoorlichters.
(Foto: Creative Commons)
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.