We hoeven geen kernoorlog te vrezen. We hoeven ook niet te vrezen dat Putin een kernwapen zal inzetten tegen Oekraïne, want Putin weet dat hij het – op papier in elk geval – uiteindelijk wint. Er zijn signalen dat hij nog meer eenheden naar het strijdtoneel stuurt. Dus hoe ongelooflijk rot ook, de eerste conventionele slag gaat hij winnen, zij het met enorme verliezen. Wat we wel moeten vrezen is wat er gebeurt nádat hij Oekraïne – wederom, op papier – veroverd heeft, in wat voor vorm dan ook.
Hoe lang houden we dan nog de huidige internationale coalitie in stand die achter de sancties en boycots staat?
Het grootste gevaar voor het uiteenvallen van die coalitie is dit: straks ‘heeft’ Putin dus Oekraïne. De legers zijn opgerukt tot voorbij Lviv, Putin zegt ‘missie geslaagd’, klapt het stof van zijn handen, stelt vast dat gedane zaken geen keer nemen en dat Rusland open for business is. Vrijdag 4 maart hintte hij hier zelfs al op tijdens een videoconferentie – dat we met z’n allen toch niet zo moeten overdrijven en de kalmte moeten bewaren. Boodschap: dit doet even pijn maar straks is het allemaal voorbij en dan kunnen we door en die Oekraïeners – ach ja.
Hij weet dat hij worsten heeft die hij voor de neuzen van regeringsleiders kan houden. Hij rekent erop dat hij straks, als het stof is neergedaald, de landen weer uit elkaar kan spelen.
De breekbare coalitie
De chef-staf van het Amerikaanse Witte Huis Ron Klain zei in de podcast ‘Pod Save America’ deze week dat het doel is de internationale coalitie die er nu staat bijeen te houden. Hij legde ook uit dat het nu al politiek te moeilijk blijkt om Rusland helemáál af te sluiten, dus: ook de Russische olie- en gastoevoer te stoppen.
In de eerste dagen na de invasie werkten Washington DC, Londen, Parijs, Rome, Berlijn en de andere EU-landen koortsachtig aan het vormen van die coalitie en toen in het weekeinde de verklaringen kwamen over de harde sancties, werd ook duidelijk wat er nÃet ging gebeuren. De gas- en olieleveranties waren uitgezonderd van de sancties en sterker, Putin’s regime krijgt sindsdien elke dag tussen de 550 en 700 miljoen dollar op de rekening gestort voor al dat gas en olie.
Daar zit dus duidelijk de pijn. Klain maakte in de podcast heel duidelijk dat voor een aantal landen in de coalitie het afkappen van Russisch gas en olie een rode lijn is, een brug te ver, mogelijk zelfs voor de Amerikanen zelf.
De boodschap: als we dat toch gaan eisen, lopen er landen weg. Het laat zich raden wat er dan gebeurt. Die landen gaan aparte deals sluiten met het Kremlin over de gas- en olieleveranties. Dan valt de coalitie uiteen en wint Putin.
Zo precair is de situatie dus.
Het is instructief hoe Aziatische landen – ook erg noodzakelijk voor die internationale sanctiecoalitie – proberen zich in elk geval publiekelijk neutraal op te stellen, maar ondertussen.
De Pakistaanse premier ging doodleuk op staatsbezoek bij Putin terwijl diens legers Oekraïne binnen stormden. De reden: Pakistan en Rusland onderhandelen al een poosje over de levering van nieuw Russisch oorlogsmaterieel. En India is de Amerikanen ook een doorn in het oog.
Geavanceerde S-400 luchtverdedigingssystemen, twee Russische Akula-klasse onderzeeërs die India wil leasen van Rusland maar waarvan de levering nu onzeker is, en nog meer. Sinds India recent weer grensgevechten leverde met China aan de noordoostelijke grenzen staat India te springen om deze wapens. En zo zijn er nog wel meer landen die spullen en grondstoffen willen van Rusland en dat in een tijd waarin er nog steeds grote bevoorradingsproblemen zijn in de wereld als gevolg van de Covid-pandemie.
‘Bizniz as usual’
Dus dit is het grootste gevaar. Dat straks een combinatie van Russische legereenheden en Rosgvardiya onderdrukkingstroepen in Oekraïne verwikkeld is in een bloedige guerillaoorlog in de geest van wat de Amerikanen in Irak meemaakten en er nog steeds stromen vluchtelingen naar Europa vloeien. Maar dat de urgentie weg ebt en landen gaan aandringen op het afbouwen van de sancties.
En dat, als dat vanuit de Amerikaans-Anglo-Europese hoek niet gebeurt, landen hun eigen weegs gaan en individueel weer handel gaan drijven met Putin’s Rusland. Want gedane zaken nemen immers geen keer… Hoe groot is de kans dat het bondgenootschap bijvoorbeeld India dan strafsancties op gaat leggen, met alle kans dat India terugslaat? Vrij klein inderdaad.
Niet de kans op een kernoorlog is het grootste gevaar, maar de kans dat straks tienduizenden Oekraïeners hun leven gegeven hebben, het land aan puin is geschoten en zucht onder een dictatoriale bezetting – en de wereld langzaam weer overgaat tot business as usual.
Dat de les is dat je ten langen leste dus wegkomt met het binnenvallen van landen, zeker wanneer je ook kernwapens hebt.
Dát zal een op Taiwan azend China pas te denken geven – en ook de landen die nu nog géén kernwapens hebben.
Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.