CDA: “HET IS ÓNS KABINET”

PIETER VAN Geel, fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer, laat zich in al zijn eigenwijsheid (hoezo, ‘mediatraining?’) nog wel eens iets ontvallen en afgelopen woensdagavond was het bij ‘Pauw & Witteman’ wederom raak. Antwoordend op een vraag over de nieuwe CDA-PvdA-CU-regering, zei Van Geel ferm: “Het is óns kabinet.” Hij realiseerde zich zijn ‘slip of the tongue’ snel en probeerde de uitspraak direct te nuanceren, maar in één keer lag de harde waarheid op tafel: het CDA beschouwt dit kabinet inderdaad als hun kabinet. Dit even voor wie de zware groenwitte walm van het CDA opstijgend uit het regeerakkoord ontgaan was. Maar wat betekent dit nu voor de verhoudingen?

LANG IS het CDA, na jaren van regeringsdeelname (tot 1994), een ‘we rule this country’-houding verweten, en terecht. Het is dan ook sinds jaar en dag dat het CDA zegt dat zij noch naar links, noch naar rechts buigt, daarbij uiteraard steeds nalatend te zeggen: “…zolang wij na de verkiezingen maar mogen bepalen wie er met ons mee mag regeren”. En zo ook nu, in 2007. ‘We rule this country’ is terug. Op deze blog is al vaker gewaarschuwd voor het puur Macchiavelliaanse denken van het CDA en ook met deze nieuwe regering zijn de contouren van dat denken zó duidelijk zichtbaar dat de toekijker een balk van flinke proporties in de ogen moet hebben wil hij of zij het niet zien.

HET REGEERAKKOORD is zo’n beetje het verkiezingsprogramma van het CDA geworden, met hier en daar alleen wat geschrapte zinnetjes of een toegevoegde noot om vooral de PvdA te plezieren. De ChristenUnie is daarbij niet echt relevant meer voor het CDA; het feit dat de ChristenUnie gaat meeregeren is voor het CDA immers al genoeg om die partij in electorale zin kalt zu stellen. Echt christelijke CDA-stemmers hebben nu immers geen andere, tweede keus meer om op terug te vallen want de gang naar de SGP uit protest is voor velen van die kiezers (toch 2 a 3 zetels) een religieuze brug te ver. De ChristenUnie denkt nu aan de vooravond te staan van de defintieve opname in de statistiek ‘Algemeen Aanvaarde Middenpartij’ en de partij deed dan ook haar stinkende best om al te religieus-extreme uitingen te verbloemen. Men slikte zelfs een CDA-akkoord in de hoop dat de ChristenUnie dankzij deelname aan het kabinet een ‘brede volkspartij’ zal worden, maar heeft niet in de gaten dat het daarmee juist de wedergang naar de politieke marge alweer heeft ingezet. Er moeten rare dingen gebeuren wil de ChristenUnie bij de volgende verkiezingen voor de Tweede Kamer niet weer zetels kwijtraken aan het CDA.

NEE, DE doelen van het CDA in dit kabinet zijn tweeledig, zoals ze altijd zijn: 1) de eigen zin doordrijven en 2) de Grote Aartsrivaal – de PvdA – laten verliezen. De CDA-top wist dondersgoed dat de PvdA de hete adem van de SP in de nek voelde en daarom bereid zou zijn om enkele, voor het CDA zeer belangrijke punten te laten voor wat zij waren. En daarmee haalde het CDA juist de speerpunten uit de eigen verkiezingscampagne binnen: géén gemor aan de hypotheekrente-aftrek, géén onderzoek naar Irak, dóórgaan met de aanschaf van de Joint Strike Fighter, het herkeuren van WAO’ers (nalatenschap van Balkenende persoonlijk) niet terugdraaien, etcetera. Op al deze punten zette de CDA de hakken in het zand, wetende dat de PvdA niet anders kon dan ze accepteren of in de oppositie strijd voeren op drie fronten tegelijk: tegen het kabinet (van welke vorm dan ook), tegen de SP, en tegen de publieke opinie, want een ‘nee’ van de PvdA qua regeringsdeelname had de PvdA in de peilingen (ook al zo vlak voor de Statenverkiezingen) behoorlijk wat steun gekost. Zeker met een CDA dat, verbazing veinzend, een ‘aan ons lag het niet, hoor!’ had kunnen bepleiten.

INTUSSEN WRIJFT men zich bij het CDA in de handjes. De PvdA is gegijzeld, de ChristenUnie is met de hen toebedeelde regeringsposten veroordeeld tot de marge (hoe kan die partij zich middels Defensie en een minister voor ‘Gezin’ – die in feite een lege portefeuille vertegenwoordigt – zich in godesnaam instrumenteel profileren?) en het CDA kan vrolijk het eigen verkiezingsprogramma verwezenlijken. Zoals Van Geel het eruit flapte: “het is óns kabinet”. En dat blijft het ook zolang bestuurder (en niet politicus!) Wouter Bos zijn persoonlijke lot blijft verbinden aan het slagen van dit kabinet.

KORTOM, VERGIS u niet. Dit kabinet is misschien het meest CDA-georiënteerde kabinet ooit en zoals de recente geschiedenis uitgewezen heeft: wie met het CDA regeert, verliest bij de volgende verkiezingen zetels. Zie de LPF, zie de VVD, zie D66. De tactiek daarbij is overigens ook keer op keer kristalhelder. Het CDA oppert of creëert een issue waar de PvdA weer grote moeite mee heeft, het CDA zorgt dat de 3e partij – de ChristenUnie – erbij betrokken wordt, en doet vervolgens politiek en publicitair een stap terug, waardoor het lijkt alsof de PvdA en de ChristenUnie een probleem hebben, en niet het CDA. Gebeurde keer op keer met de VVD en D66. Uiteraard stapt het CDA – als het leed voor PvdA en ChristenUnie al geleden is – dan opeens weer naar voren als de sussende, pragmatische onderhandelaar. Nu al zien we hier tekenen van, met de politieke pers die de verschillen tussen de strikt atheïstische PvdA-minister van Onderwijs Ronald Plasterk en het gedachtengoed van de ChristenUnie benadrukt. Quiz: Welke partij wordt in die laatste zin niet genoemd? Juist. 

“HET IS óns kabinet.” Beste PvdA’ers en frontsoldaten van de ChristenUnie, het is maar dat u het weet. Knoop het in de oren, weest pragmatisch en stap even over de ideologische loopgraven die u beiden verdelen heen, want u zult eendracht nodig hebben om te voorkomen dat u bij de volgende verkiezingen de oren gewassen wordt.    

 

Kaj

Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.