Dagbladen zijn opportunistisch

Nederlandse dagbladen zijn ‘rechts’, en niet ‘links’. Dat concludeert een onderzoeksteam onder leiding van politicoloog André Krouwel, na zes maanden kranten doorploegen. Onzin, zegt de schrijver dezes na 5 seconden peinzen. De conclusie klopt niet. Kranten zijn gewoon opportunistisch.

Krouwel & co, verbonden aan het ‘Center for Applied Politics’, werd door gratis krant DAG gevraagd de Nederlandse media eens onder de loep te nemen. Doel: zoek uit of de media nu ‘links’ of ‘rechts’ zijn.

Daarvoor wordt op punten een onderzoekmechaniek losgelaten. Zo heeft Krouwel geturfd hoe vaak de naam ‘Geert Wilders’  op de voorpagina van een krant voorkwam. Hoe vaker dat het geval was, in de kranten van 1 januari tot 1 juni van dit jaar, hoe minder ‘links’ de desbetreffende krant. Een interessante benadering.

Mede op basis van contextuele vergelijkingen tussen dagbladen, waarbij de verschillen vooral geïndexeerd worden aan de hand van de Volkskrant (‘links’) en de Telegraaf (‘rechts’), concludeert Krouwel dat de media eerder naar ‘rechts’ overhellen dan dat ze ‘links’ zouden zijn. En dat terwijl de consensus onder een groot deel van de Nederlanders is dat ‘dé’ media ‘links’ zijn.

Maar als je Krouwel’s conclusies uit het onderzoeksrapport scheurt en dan de resultaten nog eens tot je neemt, kan er een veel belangrijkere conclusie worden getrokken. Namelijk: krantenredacties zijn opportunistisch, daardoor schaamtelozer populistisch, en snel geneigd mee te buigen met de Zeitgeist en peilingen.

Het ware beter geweest als Krouwel de dagbladen van het eerste halfjaar van 2008 vergeleken had met het eerste halfjaar van 2005. De kans is zeer groot dat hij op basis van dezelfde onderzoeksmethodiek zou concluderen dat de media in de eerste helft van 2005 ‘links’  waren.

Toen regeerde tenslotte Balkenende-II, het kabinet van CDA, VVD en D66. Het was een half jaar na de massale demonstratie op het Museumplein, en zelfs de Telegraaf was kritisch op het kabinet, dat de lasten verhoogde en de lusten verlaagde. En dat terwijl toch twee favoriete partijen van die krant deel uitmaakten van de regering, namelijk het CDA en de VVD.

Het is nu bijna niet meer voor te stellen, maar: de berichtgeving in juist de Telegraaf en het Algemeen Dagblad, twee kranten die volgens Krouwel de afgelopen zes maanden een ‘rechts’, anti-kabinet karakter hadden, was qua teneur net zo kritisch over Balkenende-II.

Journalisten zijn net mensen, en hoofdredacteuren – die ook de opdracht hebben om de oplage te bewaken – moeten ruiken wat er leeft onder de lezersgroep. Daar wordt iedere ochtend weer op ingesprongen. Blijkt uit peilingen dat de kleur geel populair is onder je lezers, dan getuigt het van zelfdestructief gedrag als je als hoofdredacteur de voorpagina rood schildert.

Eén in het onderzoek geciteerd zinnetje uit de Volkskrant spreekt in dat opzicht boekdelen. De als ‘links’ te boek staande krant schreef in een artikel dat de belastingen onder het huidige kabinet iets meer stijgen, maar dat daar geen extra of betere overheidsdiensten tegenover staan voor de belastingbetaler.

Was de Volkskrant echt ‘links’ geweest en niet opportunistisch of populistisch, dan was aan die zin toegevoegd dat het in stand houden van de huidige sociale voorzieningen steeds meer kost. En dat het daarom best logisch is dat er meer geld bij moet. Maar voor de Volkskrant volstond het kennelijk om zich aan te sluiten bij een breed gedeelde, doch kortzichtige mening.

Gemiste kans voor Krouwel. Misschien leest hij dit en breidt hij zijn onderzoek alsnog uit.

Kaj

Communicatiestrateeg en schrijver van het boek ‘Megafoonpolitiek‘. Op Twitter te vinden als @kajleers. Politiek bewust, voormalig financieel-economisch journalist, muziekmaker, professionele kletskous, schrijver. Geeft ook social media-trainingen, denkt graag met je mee over communicatiestrategie. En ja, content is en blijft King.